Onbekende wateren: hoe investeerders kunnen helpen de watercrisis aan te pakken

In oktober 2023 organiseerde Janus Henderson de conferentie 'Uncharted waters' over waterschaarste en de bijbehorende implicaties voor beleggers. Analisten van het Responsible Investment and Governance-team van Janus Henderson bespraken hun onderzoek naar waterintensieve sectoren (sectoren die het meeste water gebruiken) en de impact van toenemende waterschaarste op bedrijven. Portefeuillebeheerders en analisten van Janus Henderson-fondsen spraken over het belang van gedifferentieerd onderzoek en betrokkenheid bij bedrijven om waterrisico's aan te pakken. Experts van CDP (voorheen Carbon Disclosure Project) en China Water Risk deelden ook inzichten over de oorzaken, gevolgen en evolutie van de wereldwijde watercrisis.

Waterzekerheid is al lang een kritieke wereldwijde uitdaging. De afgelopen jaren zijn de bevolkingsgroei en de economische activiteit versneld, waardoor de vraag naar de kostbaarste hulpbron van onze planeet tot ongekende - en niet-duurzame - niveaus is gestegen. De verergering van de klimaatverandering zal naar verwachting de wereldwijde watervoorziening extra onder druk zetten. Als de huidige trends zich voortzetten, voorspelt de VN tegen 2030 een wereldwijd tekort van 40% aan zoet water, waar de vraag groter is dan het aanbod.

Hoewel beleggers zich de afgelopen jaren steeds meer bewust zijn geworden van de noodzaak om de uitstoot van broeikasgassen te beteugelen, is er meer aandacht nodig om de huidige acute wateruitdagingen aan te pakken. Zoals Dr. Patricia Calderon, specialist op het gebied van waterveiligheid bij de internationale non-profitorganisatie CDP, kort en bondig uitlegt: "De watercrisis komt dichter bij onze bedrijven, onze gemeenschappen en onze huizen".

Versnellen van de vraag naar water

Waterschaarste brengt aanzienlijke risico's met zich mee in verschillende sectoren. Sommige hiervan zijn niet verrassend, zoals landbouw en voedsel en dranken, maar andere industrieën, waaronder mijnbouw en halfgeleiders, zijn meer blootgesteld aan waterrisico's dan sommigen misschien denken. Neem de alcoholische drankenindustrie - in een typische fles maakt water bijna 90% uit van bier en 60% van sterke drank. Maar rekening houdend met processen zoals het wassen van flessen, koeling en het stomen van graan, is de waterintensiteit nog groter: er is tot 8 liter water nodig om slechts één liter bier te produceren. Maar zelfs deze hoeveelheid is klein in vergelijking met de hoeveelheid water die wordt gebruikt om de granen te verbouwen die worden gebruikt om bier te maken - meer dan 90% van de watervoetafdruk van bier ligt binnen de agrarische toeleveringsketen. Naast het uitgebreide waterverbruik is deze industrie zeer gevoelig voor verstoringen van de toeleveringsketen, aangezien verhoogde risico's op droogte en overstromingen een langetermijneffect hebben op de kosten en beschikbaarheid van essentiële gewassen.

De mijnbouwsector is de op één na meest waterintensieve industrie, na nutsbedrijven. Naarmate de vraag naar metalen die essentieel zijn voor de energietransitie versnelt, zal het waterverbruik van de mijnbouw naar verwachting nog verder toenemen. Alarmerend is dat een vijfde van alle mijnen die door Trucost zijn geanalyseerd, zich bevindt in regio's met extreme waterstress, terwijl 27% zich in gebieden bevindt waar het waterrisico naar verwachting zal escaleren. Chili bijvoorbeeld, dat goed is voor bijna een derde van de wereldwijde kopervoorraad, heeft te maken met chronische droogte.

De productie van halfgeleiders is ook ongelooflijk waterintensief, waarbij het productieproces jaarlijks 264 miljard gallons vereist - gelijk aan het jaarlijkse waterverbruik van alle huishoudens in Londen. Voor ongeveer de helft van de productiestappen is "ultrazuiver" water nodig voor bewerkingen zoals reiniging en koeling - een proces waarvoor 1,5 liter gewoon water nodig is om één liter acceptabel zuiver water te produceren. De halfgeleiderindustrie zal naar verwachting tegen 2030 een omzet van $ 1 biljoen bereiken, gedreven door de opkomst van elektrificatie, geavanceerde computers en auto-elektronica, die allemaal de vraag naar water zullen doen toenemen. Bovendien neemt het waterverbruik per halfgeleider ook toe als gevolg van factoren zoals meer geavanceerde knooppuntprocessen waarvoor meer lagen moeten worden gewassen. Zonder innovatie zou dit een exponentiële groei van het waterverbruik voor de industrie kunnen betekenen.

Om de risico's voor de wereldeconomie in context te plaatsen, suggereert het International Food Policy Research Institute dat de huidige business-as-usual waterbeheerpraktijken en niveaus van waterproductiviteit in 2050 45% van het wereldwijde bbp kunnen bedreigen. Dit cijfer zal naar verwachting 63 biljoen dollar bedragen, wat overeenkomt met 1,5 keer de omvang van de huidige wereldeconomie.

Evalueren van risico's en kansen

Uit een paneldiscussie met leden van de beleggingsteams van Janus Henderson bleek dat men zich bewust was van waterrisico's, maar ook van de beleggingsmogelijkheden die gepaard gaan met betere gegevens en analyses. Hamish Chamberlayne, portefeuillebeheerder van Global Sustainable Equity, merkt op dat zijn strategie geen blootstelling heeft aan zichtbare waterrisico's, omdat het sectoren met een hoge impact, zoals landbouw of mijnbouw, uitsluit. Toch is hij zich bewust van de complexe veelzijdige risico's rondom water, waaronder afvalbeheer.

"De chemicaliën die betrokken zijn bij de productie van halfgeleiders zijn het afgelopen jaar een belangrijk aandachtsgebied voor ons geweest", legt Chamberlayne uit. "We streven ernaar inzicht te krijgen in de hoeveelheid gevaarlijk afval en vervuiling waaraan bedrijven worden blootgesteld, aangezien we grote controverses zien die een aanzienlijke financiële impact kunnen hebben."

Gezien de alomtegenwoordigheid van waterrisicofactoren in verschillende sectoren, wordt proactieve betrokkenheid van beleggers noodzakelijk, betoogt Tal Lomnitzer, senior investment manager in het Global Natural Resources-team van Janus Henderson. "Beleggingstools zoals spreadsheets zijn geschikt om naar traditionele financiële risico's te kijken, maar als het gaat om niet-traditionele risico's, is er geen vervanging voor een helm en laarzen met stalen neuzen en naar een locatie gaan."

Naast indrukken ter plaatse, gelooft Lomnitzer dat enkele van de beste inzichten over een bedrijf vaak kunnen worden ontdekt buiten de gepolijste verhalen die door bedrijfsleiders worden aangeboden. Hier probeert Lomnitzer de perspectieven te verkrijgen van een bredere dwarsdoorsnede van de gemeenschap, waaronder lokale werknemers, taxichauffeurs en hoteliers, evenals lokale overheden en regelgevers. Deze inzichten kunnen worden gebruikt in onze engagements for action, waarbij we bedrijven aanmoedigen om specifieke actie te ondernemen in het belang van hun duurzame kasstromen op lange termijn.

Kimberley Pavier, duurzaamheidsanalist in het Global Technology Leaders-team van Janus Henderson Investors, is enthousiast over de vooruitzichten van uitgebreidere en gedetailleerdere gegevens, vooral omdat er nog steeds een aanzienlijke kenniskloof is met betrekking tot waterinfrastructuur en oceaanecosystemen.

Om het hoofd te bieden aan de complexiteit van water- en oceaanprojecten, verwacht Pavier een toenemende inzet van digitale tools en data-analyse, zoals sensoren, satellietbeelden en tools voor kunstmatige intelligentie. Ze gelooft dat deze instrumenten kunnen helpen bij het ontsluiten van kansen in de oceaaneconomie, die naar schatting zal groeien van $ 1.5 biljoen naar $ 3 biljoen in 2030.

Hoewel beleggers meer beginnen na te denken over water – zowel in termen van risico's als kansen – zal het tij de komende jaren alleen maar stijgen. Michelle Dunstan, chief responsibility officer bij Janus Henderson Investors, vat samen: "Veel beleggers zijn laat met het spel omdat ze zich hebben gericht op koolstof, biodiversiteit en natuurlijk kapitaal - maar water komt eraan."

Bron: Janus Henderson per 17 oktober 2023.