Quick View: Trump houdt zijn 'favoriete woord' over importheffingen

Voor de tweede achtereenvolgende week openden de Amerikaanse markten in het rood doordat beleggers de aankondiging van president Trump verwerkten dat de VS verregaande heffingen van 25 procent zou invoeren op import uit Mexico en Canada (met uitzondering van Canadese energieproducten, waarvoor het lagere tarief van 10 procent zou gelden), evenals met extra importheffingen van 10 procent op Chinese goederen. Hoewel de markten heftig reageerden, blijft de situatie veranderlijk. Dit bleek wel uit het feit dat zowel de Mexicaanse president Claudia Scheinbaum als de Canadese premier Justin Trudeau aankondigden dat de Amerikaanse tarieven minstens een maand zouden worden uitgesteld. China gaf aan dat het de situatie nog bestudeerde.

Onderliggende motivering

Het is geen verrassing dat president Trump ervoor heeft gekozen om zijn eerste salvo te richten op de drie grootste exporteurs van goederen naar de Verenigde Staten. Toch zijn beweegredenen waarschijnlijk verschillend, afhankelijk van de regio waar we naar kijken.

Grenscontrole en de aanvoer van fentanyl worden genoemd als belangrijke redenen ten aanzien van Mexico, maar ook het handelstekort speelt een belangrijke rol voor de nieuwe president. De snelle herziening van de aangekondigde importheffingen voor Mexico en Canada suggereert desondanks dat er misschien een uitweg is uit deze situatie.

China is daarentegen een strategische rivaal en, zoals wel bleek tijdens de eerste termijn van president Trump, is het land door de regering aangemerkt als een belangrijk handelsdoelwit. Hoewel het Amerikaanse handelstekort met China is verbeterd, blijft het aanzienlijk in vergelijking met andere landen.

Domino-effecten

Bij het bekijken van de gevolgen van Trumps importheffingen, is de belangrijkste onzekerheid de tijdshorizon waarin ze waarschijnlijk van kracht zullen worden. Langdurige of permanente tariefverhogingen kunnen schadelijker zijn voor de groei en inflatie dan tariefverhogingen die worden gebruikt als onderhandelingstroef voor de korte termijn. Het is waarschijnlijk dat eventuele importheffingen de inflatie zullen opdrijven, hoewel dat afhankelijk zal zijn van welke producten er worden geraakt en welke de dans ontspringen.

De beslissing om de invoer van Canadese energie een heffing van 10 procent op te leggen, werd waarschijnlijk genomen met het oog op de gevolgen voor de inflatie. Een versnelling van de inflatie door veranderingen in het handelsbeleid zou er ook toe kunnen leiden dat de Federal Reserve (Fed) langer de pauzeknop ingedrukt zal houden of de rente mogelijk zelfs weer zou kunnen verhogen als de consumentenprijzen stijgen. Een inflatiecijfer dat begint met een 3 zou de beleidsmakers ongetwijfeld hoofdpijn bezorgen.

Eventuele tegenreacties zouden ook gevolgen kunnen hebben voor de Amerikaanse industriële productie en een hogere inflatie zou het reële inkomen van de consument onder druk zetten, hoewel ook hier de omvang nog moet worden afgewacht.

Er is echter ook sprake van een compenserende beweging in de valutakoersen. De landen waarop de importheffingen zijn gericht, hebben hun valuta aanzienlijk zien verzwakken sinds de verkiezingscampagne van Trump momentum kreeg. Sinds eind september staan de Mexicaanse peso, de Canadese dollar en de euro 7 tot 9 procent lager ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Dit maakt de import uit deze landen relatief goedkoper in Amerikaanse dollar als we de impact van de importheffingen buiten beschouwing laten. Mochten de inkomsten uit deze heffingen uiteindelijk worden gebruikt om belastingverlagingen te ondersteunen, dan zou er ook een positieve compensatie kunnen zijn als gevolg van hogere groei, hoewel dit waarschijnlijk pas veel later zal uitkristalliseren. We vermoeden dan ook dat er een kloof zal ontstaan tussen deze twee beleidsterreinen.

De initiële reactie van de markt

Na scherpe verliezen bij het openen van de markt op maandag volgde er enig herstel nadat eerst de Mexicaanse president Scheinbaum en na het sluiten van de beurzen in Amerika ook de Canadese premier Trudeau uitstel van de invoerheffingen aankondigden. De suggestie dat een snelle ommekeer mogelijk is, in ruil voor zekere concessies, gaf de markten hoop dat dit een kortstondige kwestie zou kunnen zijn, beperkt tot Mexico en Canada.

De verliezen in Amerikaanse aandelen werden aangevoerd door de technologie- en discretionaire consumptiegoederensector, waarbij de voor de hand liggende gevolgen van de invoerheffingen het sterkst gevoeld werden in hardware, auto's en onderdelen. Ook de belangrijkste Europese aandelen noteerden grote verliezen. Dit in tegenstelling tot de Chinese Hang Seng Index-futures, die ruimschoots in de plus stonden, wat wel aangeeft in hoeverre er negatieve gevolgen voor de handel worden verwacht.

De dollar steeg zoals verwacht in reactie op de aangekondigde importheffingen. Ook de rente op kortlopende Amerikaanse staatsobligaties steeg, omdat beleggers zich zorgen maken over een mogelijke opleving van de inflatie en een eventuele reactie van de Fed daarop. De rente op langlopende obligaties daalde daarentegen, omdat beleggers rekening houden met de mogelijke negatieve gevolgen voor de economische groei als de Amerikaanse regering vasthoudt aan dit agressievere handelsbeleid of als de huidige situatie escaleert.

De aankondigingen zorgden al snel voor kritiek vanuit het bedrijfsleven en de politiek, ook vanuit de Republikeinse partij. Eventuele druk als gevolg van een daling van de aandelenkoersen en binnenlands verzet zou de sleutel kunnen zijn tot het forceren van een duurzame oplossing. We kunnen echter het risico van mogelijke escalatie elders niet uitsluiten, waarbij zeker de Europese Unie zich waarschijnlijk schrap zal zetten voor een hernieuwd handelsconflict.

Andere landen, zoals Japan, Vietnam, Korea en Taiwan, hebben ook een handelsoverschot met de VS en kunnen alsnog worden geraakt als de handelsbalans écht de kern van de zaak is. De nieuwe Amerikaanse regering heeft herhaaldelijk aangegeven dat het handelsbeleid weer een actief instrument moet worden om de internationale agenda door te drukken. Beleggers leken daar tot nu toe doof voor, maar zullen inmiddels wel beter luisteren.

 

Aandelen brengen risico's met zich mee, waaronder marktrisico's. Rendementen fluctueren als reactie op ontwikkelingen bij de emittent en in de politieke en economische situatie.

Monetair beleid verwijst naar het beleid van een centrale bank dat erop gericht is de inflatie en de groei van een economie te beïnvloeden. Dat houdt onder meer in dat de rentevoeten en de geldtoevoer onder controle worden gehouden.