ESG: Vooruitgang en duidelijkheid duiden op beleggingsmogelijkheden in 2024

We voorzien aanzienlijke veranderingen in het ESG-landschap in 2024. In dit artikel leggen we uit welke drie thema's volgens ons belangrijk zijn en waarom beleggers deze thema's zouden moeten overwegen.

Het mogelijk maken van de transitie naar een duurzame economie

De schaal van de wereldwijde ecologische uitdagingen waarvoor we staan is ongekend. Overheden proberen de uitstoot te verlagen en veerkracht op te bouwen door klimaatadaptatie, en beleid in te voeren om andere duurzaamheidsuitdagingen aan te pakken.

The speed of progress will inevitably depend on the vagaries of politics. Next year sees elections for the next US president, UK prime minister, India’s government and parliament, and European Parliament members that will shape the path of ESG regulations, and commitments on climate goals. We have written before that governments must lead on climate action, while also providing incentives for companies and investors to help attract private capital.

Een succesvolle transitie naar een duurzame economie biedt beleggers de kans om de snelheid van de transitie te ondersteunen en te versnellen, door drie verschillende beleggingsmogelijkheden:

Leveranciers van oplossingen/innovators – Bedrijven die de leiding nemen in de duurzaamheidstransitie met hun producten en diensten om de beweging naar een koolstofarme en circulaire economie te versnellen, bijvoorbeeld op het gebied van schone energie, schone technologieën, efficiënte energie, afvalbeheer, duurzaam transport en warmtepompen.

Enablers – Bedrijven die de transitie versnellen en mogelijk maken met hun producten en diensten. Zij zijn mogelijk zelf niet koolstofarm, maar wel essentieel voor de decarbonisatie, waaronder transitiemetalen voor de 'elektrificatie van alles', of pijplijnen ter voorbereiding op waterstof, water, en het verbeteren van het afvalbeheer.

Verbeteraars – Bedrijven in sectoren met een hoge uitstoot waarvan de activiteiten nodig zijn voor de economie van vandaag en waarvan de transitie essentieel zal zijn. Dit zijn vooruitstrevende grote oliebedrijven en bedrijven in de cement- en staalsector, de luchtvaart, en landbouwsectoren, die doorgaans een grote koolstofuitstoot hebben, maar hun activiteiten wel aanzienlijk verbeteren om zich te ontwikkelen naar een duurzamer bedrijfsmodel.

Beleggers besteden ook steeds vaker aandacht aan het aanpakken van natuurverlies. In september 2023 publiceerde de Taskforce on Nature-related Financial Disclosures (TNFD) het definitieve kader waarmee bedrijven en financiële instellingen hun afhankelijkheden en impact op de natuur kunnen beoordelen, net als de Taskforce on Climate-Related Financial Disclosures (TCFD) heeft gedaan voor klimaatverandering. Wij verwachten dat de transitie naar een natuurpositieve¹ wereld in 2024 zal versnellen.

Als TNFD-Forumlid heeft Janus Henderson de ontwikkeling van het kader nauwlettend gevolgd. Daarnaast hebben we ons aangesloten bij Nature Action 100+ om engagement uit te voeren bij bedrijven inzake financieel essentiële kwesties die betrekking hebben op natuurverlies.

Sociale factoren worden belangrijker

Duurzaamheidsuitdagingen kunnen alleen worden aangepakt – en oplossingen alleen worden doorgezet – door sociale effecten en afhankelijkheden aan te pakken. Bij een rechtvaardige transitie² moeten de mensen die de transitie mogelijk maken expliciet in overweging worden genomen, evenals het effect van de transitie op arbeiders, vooral in sectoren met een hoge uitstoot en in opkomende markten wat betreft mensen die het meest zijn blootgesteld aan klimaatimpact.  Een transitie waarbij geen rekening wordt gehouden met deze sociale effecten en afhankelijkheden kan leiden tot risico's voor mensen, bedrijven en zelfs hele regio's, en mogelijk tot negatieve effecten voor cashflows en waarderingen. Een rechtvaardige transitie is dus niet alleen 'het juiste om te doen', op de lange duur is het ook financieel gezien een slimme aanpak.

De rechtvaardige transitie moet worden aangestuurd door de overheid, en zowel de Green Deal in de EU als de Inflation Reduction Act geven prioriteit aan de rechtvaardige transitie. Maar ook de private sector heeft een belangrijke rol, niet alleen vanwege het benodigde kapitaal en investeringen, maar ook om proactief maatschappelijke kwesties aan te pakken binnen de strategie, operationele activiteiten en toeleveringsketen van bedrijven.

Uit recent onderzoek echter blijkt dat het overgrote merendeel van de bedrijven waarop Climate Action (CA) 100+³ zich richt niet voldoet aan de verwachtingen die volgen uit de rechtvaardige transitie.⁴ Het doel is dat 50% van de CA 100+-bedrijven een toezegging doet ten aanzien van de rechtvaardige transitie voordat de volgende Net Zero Company Benchmark wordt gepubliceerd. Onder de belangrijkste indicatoren die door CA100+ worden gevolgd, zijn menselijk kapitaal, mensenrechten, gezondheid en veiligheid, opleiding en de sociale dialoog. Bedrijven die de behoeften van al hun stakeholders meenemen, verkleinen de risico's en zijn beter gepositioneerd om succesvol te zijn, en vergroten daarmee het vooruitzicht op langdurige economische waardecreatie.

Een ander aandachtsgebied zijn mensenrechten. De komende richtlijn van het Europees Parlement inzake Corporate Sustainability Due Diligence (CSDDD) zal grote bedrijven, en mogelijk financiële instellingen, verplichten due diligence (niet alleen openbaarmaking) uit te voeren naar hun eigen activiteiten en die van hun leveranciers. Instellingen zullen de daadwerkelijke en potentiële negatieve effecten van hun activiteiten op mensenrechten en op het milieu moeten identificeren en voorkomen, beëindigden of verkleinen. We verwachten dat dit voor veel bedrijven een aanzienlijke uitdaging gaat zijn, vooral voor bedrijven met complexe of lange toeleveringsketens.

Ook arbeids- en mensenrechten zullen belangrijke overwegingen worden voor bedrijven en beleggers bij het beoordelen van natuurgerelateerde effecten en afhankelijkheden. Volgens het nieuwe TNFD-kader "is een betekenisvolle betrokkenheid bij inheemse volkeren en lokale gemeenschappen een essentieel onderdeel van de identificatie en beoordeling door een organisatie van natuurgerelateerde kwesties". Dit hangt samen met het feit dat inheemse volkeren, hoewel zij maar 5% uitmaken van de wereldbevolking, 90% van de biodiversiteit op aarde beschermen.

Het einde van greenwashing?

Toezeggingen van bedrijven en beleggers ten aanzien van belangrijke ESG-kwesties moeten oprecht en geloofwaardig zijn, iets waar toezichthouders en marktdeelnemers in het algemeen zich gedegen bewust van zijn. Na een vloedgolf van gedurfde groene beweringen van bedrijven en financiële instellingen afgelopen jaren is er nu een welkome focus op greenwashing, die in 2024 nog verder zal toenemen.⁵

De Europese Unie heeft een Taxonomie geïntroduceerd om te voldoen aan de doelstelling om in 2050 koolstofneutraal te zijn, inclusief een definitie van 'duurzame' activiteiten, die ook wordt gebruikt bij bedrijven in de verslaglegging conform de Verordening betreffende informatieverschaffing over duurzaamheid in de financiëledienstensector (de SFDR). In 2024 zal de EU de sectoren en activiteiten die vallen onder de Taxonomie verder uitbreiden, wat effect zal hebben op de managementinformatieverschaffing van bedrijven en beleggers.⁶ De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD-)wetgeving, die per 1 januari 2024 in Europa van kracht wordt, vereist van bedrijven dat zij uitgebreid verslag doen van hun ESG-impact.⁷

Vermogensbeheerders kunnen daarnaast vallen onder de richtlijnen van de Europese Autoriteit voor effecten en markten (ESMA-richtlijnen), waarbij er plannen zijn om strenge criteria op te nemen ten aanzien van het gebruik van de term 'duurzaam' in fondsnamen, met onder andere een minimaal percentage aan 'ESG' en aan 'duurzame' beleggingen.⁸

Naast wet- en regelgeving hebben het CFA Institute, de Global Sustainable Investment Alliance (GSIA) en de Principles for Responsible Investment (PRI) ook geharmoniseerde definities voor vijf veelgebruikte duurzame beleggingstermen vastgelegd, in een poging de communicatie te verbeteren.⁹ De nadruk zal liggen op het duidelijk onderscheiden van de doelstellingen van de beleggingsbenaderingen, waaronder ESG-integratie, impactbeleggen en screening.

We verwachten dat de bedrijven die daadwerkelijk leiderschap tonen ten aanzien van ESG-kwesties zich steeds meer zullen onderscheiden en daarmee voordeel zullen behalen, aangezien de wet- en regelgeving steeds strenger wordt en het beheren van ESG-kwesties een essentieel criterium zal worden voor financiële besluitvormers.

Bedrijven daarentegen die belangrijke ESG-kwesties niet serieus nemen, kunnen steeds vaker te maken krijgen met reputatierisico's, een afnemende vraag van de klant of zelfs rechtszaken. Sterker nog, we zien dit al gebeuren. In september 2023 is beleggingsbedrijf DWS akkoord gegaan met de betaling van een boete van USD 10 miljoen aan de Amerikaanse Securities and Exchange Commission, deels vanwege 'materieel misleidende verklaringen' ten aanzien van het ESG-beleggingsproces van de onderneming.¹⁰

Bij Janus Henderson zijn we van mening dat het toenemende toezicht op ESG-beweringen van instellingen hard nodig is. Nieuwe wet- en regelgeving ten aanzien van greenwashing zullen klanten in staat stellen het verschil te zien tussen oprechte en opgeblazen ESG-beweringen.

De toekomst

Onze drie thema's zullen meer duidelijkheid geven aan ESG-beleggers in 2024. Daarnaast zijn deze thema's interessante mogelijkheden voor beleggers die willen profiteren van het integreren van materiële ESG-factoren in hun beleggingsproces, en van het beleggen in specifieke thema's die zijn afgestemd op de transitie naar een duurzame economie.

Belangrijke informatie

Duurzaam of Environmental, Social and Governance (ESG) beleggen houdt rekening met factoren die verder gaan dan de traditionele financiële analyse. Dat kan ertoe leiden dat er minder mogelijkheden tot beleggen zijn en dat de prestaties en blootstellingen verschillen van de bredere markt en zich mogelijk meer concentreren in bepaalde sectoren.