Beleggers en het nieuwe geopolitieke tijdperk

Globale politiek wordt steeds volatieler. Daardoor ontstaat er onzekerheid, maar ook kansen voor bedrijven en beleggers. De Economist Intelligence Unit (EIU) volgt al tientallen jaren de politieke en geopolitieke stabiliteit. Uit onze gegevens blijkt dat de economische dreiging van internationale spanningen de voorbije vijftien jaar aanzienlijk is toegenomen. In 2010 stelden we vast dat ongeveer 40 procent van de door ons onderzochte regio's te maken had met 'geen' of 'lage' dreiging van internationale spanningen. Dat aandeel is nu gedaald tot 25 procent. Het beheersen van geopolitieke risico's is steeds belangrijker geworden voor overheden en bedrijven.

JHI

Verschuivingen in de mondiale machtsverdeling

Deze veranderingen zijn het resultaat van verschuivingen in de mondiale machtsverdeling. De VS is niet langer de onbetwiste leider zoals in de periode 1990-2009 het geval was, waardoor het vermogen en de vastberadenheid van het land om als 'wereldpolitieagent' op te treden is verzwakt. Opkomende machten zoals China streven naar grotere mondiale invloed, terwijl gewelddadige niet-statelijke actoren kansen zien om ontwrichting te veroorzaken. Geopolitieke rivaliteit heeft het vermogen van internationale organisaties om te bemiddelen in veiligheids- en handelsgeschillen belemmerd. De toenemende internationalisering van gewapende conflicten, naarmate meer externe partijen de uitkomsten ervan proberen te beïnvloeden op een manier die gunstig is voor hun belangen, maakt het moeilijker om deze op te lossen.

Wees voorbereid op meer volatiliteit

Beleggers mogen de komende jaren meer geopolitieke volatiliteit verwachten. De zorgen dat er een mondiale oorlog of zelfs een nucleair conflict zou kunnen uitbreken, zijn overdreven: er zijn weinig tekenen die wijzen op een rivaliserende as die de VS en zijn bondgenoten fundamenteel zal uitdagen (de betrekkingen tussen China en Rusland zijn niet zo sterk als soms wordt aangenomen). Niettemin wijzen onze economische vooruitzichten op de lange termijn op een verdere verspreiding van de mondiale macht, waardoor opkomende economieën meer invloed zullen krijgen en er veranderingen zullen zijn in de internationale regels en instellingen die sinds 1945 van kracht zijn.

Wat betekent de strijd om de macht voor beleggers?

Machtsconflicten en -verschuivingen zullen een vergaande impact hebben op beleggers. Perioden van geopolitieke verschuivingen hebben historisch gezien geleid tot belangrijke economische veranderingen. We zien een impact van de huidige geopolitieke omgeving op verschillende belangrijke gebieden:

Prijzen en rentes

• De geopolitieke concurrentie zal inflatoir zijn. Een herinrichting van de toeleveringsketens, waarbij landen ernaar streven kritieke productiegebieden te ‘reshoren’ of ‘friendshoren’, zal leiden tot hogere prijzen als gevolg van efficiëntieverliezen. Restrictief handelsbeleid en het opbouwen van strategische grondstoffenreserves zullen deze prijsdruk vergroten.
• Een regionaal of mondiaal conflict zou tot prijspieken kunnen leiden als gevolg van vraag- en aanbodschokken. Oorlog heeft de neiging inflatoir te zijn vanwege de vraag die ontstaat door het draaiend houden van de oorlogsmachine en het gebruik van uitgebreide monetaire beleidsinstrumenten om deze te financieren.
• Een hogere trendinflatie zal een bodem onder de rentetarieven houden, wat onze opvatting versterkt dat deze “langer hoger” zullen blijven. Grote conflicten zouden deze trend kunnen keren als dit zou leiden tot grote monetaire interventies.

Publieke en private uitgaven

• Geopolitieke concurrentie zal regeringen ertoe aanzetten prioriteit te geven aan defensie- en industriële uitgaven: dit is al duidelijk gebleken uit de Amerikaanse en Europese reacties op de Russische invasie van Oekraïne. Dit gaat ten koste van maatschappelijke inspanningen op gebieden als gezondheidszorg, onderwijs en huisvesting.
• Veranderende begrotingsprioriteiten zouden ertoe kunnen leiden dat beleidsmakers een grotere rol zien weggelegd voor de particuliere sector bij de uitvoering van overheidstaken, gezien de sterke vraag in deze gebieden. Over het algemeen zullen particuliere investeringen echter worden beperkt door geopolitieke onzekerheid en hoge financieringskosten.
• In het huidige klimaat zijn bezuinigingen onwaarschijnlijk. Naast de druk op de uitgaven zullen regeringen er politiek geen brood in zien om de belastingen te verhogen. Deze factoren wijzen op aanhoudende begrotingstekorten en relatief hoge rentes. In een conflictscenario zouden de rendementen echter omlaag worden gedrukt door de vraag naar mondiale veilige havens, zoals staatsobligaties.

Productiviteit en concurrentie

• Concurrentie tussen landen is van oudsher een drijvende kracht achter technologische verandering. De wens om voorop te lopen op het gebied van internationale innovatie zal overheidsfinanciering van deze sectoren stimuleren en kansen creëren voor particuliere spelers, vooral als het gaat om nationale defensietoepassingen.
• Kunstmatige intelligentie (AI) zal in deze ontwikkelingen een centrale rol gaan spelen, gezien de mondiale concurrentie en verdeeldheid over de omgang met de sector.

Inzicht in de implicaties van dit nieuwe tijdperk

Zo lang er geen sprake is van een regelrecht conflict, hebben veranderingen in de mondiale machtsverdeling de neiging geleidelijk plaats te vinden. Niettemin geven de recente conflicten in Europa en het Midden-Oosten op dit moment het gevoel dat verschuivingen in de geopolitieke arena ongewoon snel plaatsvinden. Het begrijpen van de implicaties van dit nieuwe geopolitieke tijdperk zal steeds fundamenteler worden voor beleggers, zowel om bescherming te bieden tegen onverwachte risico's als om kansen te vinden.

“Zoals uiteengezet in Omgaan met verandering: Drie katalysatoren voor beleggen op lange termijn delen wij de visie van de Economist Intelligence Unit dat geopolitieke ontwikkelingen belangrijke implicaties zullen hebben voor economieën, de wereldhandel en de onderliggende toeleveringsketens.

 

Deze verschuiving raakt beleggers op verschillende niveaus. Het is dan ook om zowel door een macro- als een micro-economische lens te kijken naar de kansen die er ontstaan. Het is belangrijker dan ooit dat we goed begrijpen in wat voor kader bedrijven actief zijn en of de geopolitieke context in het voordeel van die bedrijven en sectoren speelt. Het navigeren door de domino-effecten van grensoverschrijdende conflicten, onshoring en aanpassingen in de toeleveringsketen wordt net zo belangrijk als het analyseren van bedrijven zelf. Onze ruim 340 beleggingsprofessionals zijn experts in het analyseren van dit soort veranderingen. Daarbij putten we uit 90 jaar ervaring in het actief positioneren van beleggingsportefeuilles namens onze klanten.

 

Geopolitieke ontwikkelingen zullen gevolgen hebben voor alle activaklassen. Wij zijn het eens met de inschatting van de EIU dat domino-effecten onder meer zullen bestaan uit verschuivingen in overheidsuitgaven, hogere kapitaalkosten, hogere rendementen die obligaties aantrekkelijk maken, productiviteit en technologische vooruitgang en door AI geleide ontwikkelingen. Tegen deze verschuivende achtergrond proberen we voortdurend gedifferentieerde inzichten te bieden om beleggers te helpen bij het navigeren door veranderingen en holistisch na te denken over hoe zij zich het beste kunnen positioneren voor een betere beleggingstoekomst.”

 

Ali Dibadj, Chief Executive Officer